موارد قابل تشخیص در سونوگرافی تیروئید

سونوگرافی تیروئید از امواج صوتی برای تولید یک سری تصاویر از غده تیروئید استفاده می‌کند که به وسیله آن پزشک رادیولوژیست متوجه شکل و اندازه این غده در بدن می‌شود. کم‌کاری و پرکاری غده تیروئید و یا بیماری‌هایی که مربوط به آن هستند می‌توانند سایز و شکل آن را تغییر داده و باعث به وجود آمدن مشکلاتی برای بیمار شوند. از این رو زمانی که پزشک، متوجه آثاری از بیماری‌های مربوط به غدد تیروئید در بیمار شود درخواست انجام این تست را می‌کند.

غده تیروئید

غده تیروئید، غده‌ای درون‌ریز در گردن است. این غده دو هورمون بنام تیروکسین (Thyroxine یا T4) و تری یودوتیرونین (Triiodothyronine یا T3) می‌سازد که به درون خون ترشح می‌شوند. این هورمون‌ها برای عملکرد طبیعی تمام سلول‌های بدن لازم هستند.

اختلالات تیروئید بسیار شایع است و عموماً در خانم‌ها مشاهده می‌شود، اگرچه ممکن است در هرکسی اعم از مردان، نوجوانان، کودکان و نوزادان نیز دیده شود. تقریباً از هر ۲۰ نفر یک نفر به نوعی از اختلال تیروئید مبتلا است که ممکن است موقتی یا دائمی باشد.

غده تیروئید در قسمت جلوی گردن، درست زیر سیب آدم (برجستگی حنجره) قرار دارد. این غده متشکل از لوب راست و لوب چپ است که هرکدام تقریباً به اندازه آلویی است که به دو نیم تقسیم شده است و این دو لوب توسط پل کوچکی از بافت تیروئید به نام ایسموس به یکدیگر متصل می‌شوند. این دو لوب در هر طرف نای قرار دارند.

موارد تشخیصی در سونوگرافی تیروئید

سونوگرافی تیروئید اطلاعات ارزشمندی در مورد غده تیروئید ارائه می‌دهد. این اطلاعات عبارتند از:

• مکان دقیق ندول‌ها
• تعداد گره‌های لنفاوی بزرگ‌شده
• نمایش جریان خون در ندول‌های رشد یافته
• نمایش مرز‌ بین غده تیروئید و ندول‌های بزرگ‌شده
• نمایش ماهیت بزرگ‌شدگی غده تیروئید (مواد جامد یا مایع)
• همچنین سونوگرافی تیروئید می‌توان تورم و بیمار گواتر را مشخص کند.
• سونوگرافی امکان تشخیص تمام جزئیات حتی ندول های خوش خیم و بدخیمی که با لمس مشخص نیستند را دارد. لازم به ذکر است اکثر ندول های تشخیص داده شده هیچ مشکلی برای فرد ایجاد نمی‌کند و نیاز به تشخیص و درمان ندارند.

مزایای سونوگرافی تیروئید

• غیرتهاجمی و بدون سوزن یا تزریق است.
• دردناک نیست، در دسترس و ارزان‌تر از سایر روش ها
• بسیار ایمن است و از اشعه ایکس در آن استفاده نمی‌شود.
• تصاویر ثبت شده واضح می‌باشد.
• تصاویر لحظه و واقعی هستند و می‌توان هم‌زمان نمونه‌برداری نیز انجام داد.

نحوه انجام سونوگرافی تیروئید

در طی انجام این روش تشخیصی، بیمار بر روی یک تخت که می‌تواند کج یا متحرک باشد رو به پشت دراز می‌کشد. ممکن است یک بالش در پشت شانه‌ها قرار داده شود تا ناحیه موردبررسی برای سونوگرافی تیروئید گسترش یابد.

پزشک رادیولوژیست یا سونوگرافیست ناحیه تیروئید که قرار است از آن سونوگرافی انجام ‌شود را با یک ژل با پایه آب پوشش می‌دهد. این ژل به برقراری ارتباط امن مبدل با پوست و از بین بردن حباب‌های هوا بین مبدل و پوست کمک می‌کند و از عبور امواج صوتی به بدن جلوگیری می‌کند. سپس مبدل بر روی ناحیه مورد نظر قرار گرفته و در آن ناحیه به عقب و جلو حرکت داده می‌شود تا تصاویر مورد نظر گرفته شوند. پس از تکمیل تصویربرداری ژل سونوگرافی از روی پوست پاک شده و در صورتی که بر روی پوست باقی بماند به سرعت خشک می‌شود.

زمان تجویز سونوگرافی تیروئید

با استفاده از سونوگرافی تیروئید شکل، اندازه، کم کاری و پرکاری تیروئید و انواع سرطان‌های تیروئیدی تشخیص داده می‌شود. زمانی که پزشک یکی از علائم بیماری را در فرد تشخیص دهد درخواست انجام سونوگرافی می‌کند.

نتایج سونوگرافی تیروئید

• سونوگرافی تیروئید و پاراتیروئید نوعی آزمایش تصویربرداری است که برای بررسی غده تیروئید و غدد پاراتیروئید بکار می‌رود. نتایج سونوگرافی تیروئید و پاراتیروئید معمولاً ظرف مدت دو الی سه روز آماده می‌شوند.
• سونوگرافی تیروئید و پاراتیروئید طبیعی
• غده تیروئید و غدد پاراتیروئید دارای شکل و موقعیت مناسبی هستند.
• غدد بیش از حد بزرگ یا کوچک نیستند. (اندازه طبیعی غده تیروئید، همیشه حس نمی‌شود.)
• هیچ‌گونه توده یا ناهنجاری‌های دیگری مشاهده نمی‌شود.
• سونوگرافی تیروئید و پاراتیروئید غیرطبیعی
• غده تیروئید بیش‌ازحد بزرگ شده (گواتر) و یا توده (ندول تیروئید) یا کیستی در غده تیروئید رؤیت شده است.
• غدد پاراتیروئید بیش از حد بزرگ است.

محدودیت‌های سونوگرافی تیروئید

اگر یک یا چند گره در داخل غده تیروئید تشخیص داده گردد، رادیولوژیست ویژگی آنها را آنالیز خواهد نمود. بعضی از این ویژگی‌ها نشان خواهند داد که گره خوش‌خیم است و بعضی دیگر ممکن است نشان دهند که این گره نوعی تومور است. در موارد دیگر، رادیولوژیست با اطمینان کامل نمی‌تواند فرق بین توده‌های خوش‌خیم و بدخیم را تشخیص دهد. بدین منظور برای آنالیز بیشتر، ممکن است بیوپسی پیشنهاد گردد. در بعضی موارد ممکن است مراقبت و انجام سونوگرافی پس از چند ماه نیز کفایت کند.

با سونوگرافی نمی‌توان عملکرد تیروئید را مشخص کرد؛ یعنی نمی‌توان تیروئید پرکار، تیروئید کم‌کار یا طبیعی را تشخیص داد. برای تشخیص عملکرد تیروئید، پزشک ممکن است، آزمایش تیروئید یا تست بازجذب ید رادیواکتیو را تجویز کند.

عوارض سونوگرافی تیروئید

این سونوگرافی به راحتی انجام می‌شود و هیچ درد و عارضه‌ای برای فرد نخواهد داشت. در این روش از هیچ اشعه ایکسی استفاده نمی شود؛ بنابراین کاملا بی خطر می باشد.