رادیوگرافی جمجمه چیست؟

جمجمه یک ساختار استخوانی است که در تمامی حیوانات وجود دارد که به عنوان چهارچوب سر عمل می‌کند. جمجمه ساختار صورت را حفظ می‌کند و مغز را هم از صدمه دیدن حفظ می‌کند. جمجمه بدون در نظر گرفتن استخوان متحرک فک تحتانی، کرانیوم نامیده می‌شود. کرانیوم از دو بخش تشکیل شده است. که شامل جمجمه مغزی و استخوان های صورت می باشد و دارای 22 عدد استخوان می باشد که به صورت زوج و فرد قرار گرفته اند.

رادیوگرافی جمجمه مجموعه‌ای از تصاویر مرتبط بااستخوان‌های جمجمه است. اشعه ایکس در رادیوگرافی همانند نور یا امواج رادیویی نوعی از تشعشعات می‌باشد که مشابه با پرتوی نور چراغ قوه، در قالب اشعه ایکس متمرکز شده است. اشعه ایکس درنتیجه‌ی برخورد با دستگاه شناساگری که مسئول ثبت فیلم بوده و یا تصاویر را به کامپیوتر می فرستد، تصاویر عکسبرداری را ایجاد می‌کند. بافت های متراکم بدن از قبیل استخوان، بسیاری از اشعه‌های ایکس را جذب و بلوکه می‌کنند و در تصاویر عکسبرداری شده با اشعه ایکس سفید به نظر می‌رسند. بافت هایی با تراکم کمتر، پرتوهای ایکس کمتری را بلوکه کرده (اشعه ایکس بیشتری از آنها عبور می‌کند) و در تصاویر عکسبرداری شده با اشعه ایکس همانند سایه‌هایی خاکستری به نظر می‌رسند. رادیوگرافی جمجمه به پیدا کردن صدمات سر، شکستگی استخوان و یا رشد غیرطبیعی و یا تغییرات موجود در ساختار یا اندازه استخوانی کمک می کند.

علل انجام رادیوگرافی جمجمه

رادیوگرافی جمجمه می تواند برای تشخیص شکستگی استخوان های جمجمه، نقایص مادرزادی، عفونت، وجود اجسام خارجی، تومورهای هیپوفیز و برخی از اختلالات متابولیکی و غدد درون ریز که باعث نقص استخوانی در جمجمه می‌شوند، انجام شود. همچنین ممکن است از اشعه ایکس جمجمه برای یافتن تومورها، بررسی سینوس های بینی و تشخیص و بررسی کلسیفیکاسیون در مغز نیز استفاده شود.

مزایای رادیوگرافی جمجمه

• رادیوگرافی به پزشک این امکان را می دهد که با کمترین عارضه ای، به داخل بدن بیمار راه پیدا کند و از آن اطلاعات بگیرد.
• تسریع تشخیص بیماری ها از یکدیگر: با گرفتن تنها چند عکس رادیوگرافی، پزشک می تواند تشخیص درست بیماری را در فرد بدهد و سریعاً اقدامات درمانی را شروع کند.
• صرف کمترین زمان برای تشخیص بیماری ها: پزشک طی مدت کوتاهی و با توجه به عکس های رادیولوژی و دیگر آزمایش های بیمار، تصمیم می گیرد که فرد نیاز به جراحی دارد یا نه. صرف این زمان اندک کاملاً به نفع بیمار است.
• افزایش دقت: ارائه تصویری دقیق از چند نقطه محل مورد نظر، اطلاعات زیادی را در خصوص عملکرد آن در اختیار پزشک قرار می دهد و قدرت تصمیم گیری او را برای بهتر درمان کردن بالا می برد.

چگونگی آماده شدن جهت رادیوگرافی جمجمه

قبل از آزمایش با اشعه ایکس، با پزشک خود درباره احتمال بارداری‌ صحبت کنید. بارداری و خطر تابش اشعه به جنین باید در نظر گرفته شود. خطرات ناشی از اشعه ایکس معمولاً در مقایسه با منافع بالقوه این آزمون بسیار اندک می‌باشد. جهت حفاظت در برابر پرتوهای اشعه ایکس نوعی پیشبند سربی به بیمار داده میشود. باید هرگونه طلا و جواهراتی را که ممکن است در مسیر تصویر اشعه ایکس قرار بگیرد، از بدن خود خارج نمایید. همچنین دندان‌های مصنوعی و عینک خود را دربیاورید.

نحوه انجام رادیوگرافی جمجمه

ممکن است از شما خواسته شود بر روی تخت رادیولوژی دراز کشیده و یا بر روی یک صندلی بنشینید. استخوان های صورت و جمجمه به‌قدری پیچیده‌اند که برای دستیابی به تصاویر واضح و روشن، تصاویر متعددی از زوایای مختلف (به صورت یک مجموعه) مورد نیاز میباشد. معمولاً مجموعه‌ای از تصاویر رادیوگرافی از نماهای جلویی، پشتی، فوقانی و کناری سر ثبت می‌شود. شما باید در طی رادیوگرافی سر خود را کاملاً ثابت و بی حرکت نگه دارید. در طی رادیوگرافی میتوان از یک پد، نوار فوم، پیشانی بند و یا کیسه‌های شن برای نگه داشتن سر شما در جای مناسب خود استفاده نمود. رادیوگرافی جمجمه حدود 10 تا 20 دقیقه طول می‌کشد.

خطرات ناشی از اشعه ایکس در رادیوگرافی جمجمه

اشعه ایکس یکی از قدیمی ترین و رایج ترین اشکال تصویربرداری پزشکی است. طبق اظهارات پزشکان، مزیت حاصل از تشخیص صحیح بیشتر از خطرات آن است؛ اما با این حال هنوز چند نکته ایمنی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود.

1. خطر اندک ابتلا به سرطان. قرار گرفتن در معرض اشعه زیاد می تواند منجر به سرطان شود؛ اما به‌طور کلی میزان آن در اشعه ایکس کم است. بزرگسالان در برابر اشعه ایکس حساسیت کمتری نسبت به کودکان دارند.
2. به دلیل اینکه رادیوگرافی که با اشعه در ارتباط است، برای زنان باردار خطرناک است و می تواند منجر به بروز ناهنجاری های جنین شود. لذا شخص قبل از رادیولوژی باید مطمئن شود که باردار نیست.